برای اینکه عمل الکترولیز صورت بگیرد ، دو تیغه یا دو میله ی رسانای الکتریکی ، مثل تیغه ی قلزی یا میله ی زغالی را در مایعی قرار می دهند . به این تیغه ها یا میله ها الکترود می گویند . هر الکترود را با سیمی به یکی از قطب های باتری یا مولد جریان مستقیم الکتریسیته وصل می کنند . الکترودی که به قطب منفی وصل می شود کاتد ، و الکترودی که به قطب مثبت وصل می شود آند نام دارد

محلولی را که الکترود ها در آن قرار دارند و جریان الکتریسیته را از خود عبور می دهد و تجزیه می شود الکترولیت می نامند

بر اثر گذشتن جریان الکتریسیته و تجزیه ی شیمیایی هر مولکول از ماده به ذره های باردار تجزیه می شود . هر ذره باردار را یون می نامند . ذره با بار مثبت را یون مثبت و ذره با بار منفی را یون منفی می نامند . در هر محلول الکترولیت عده ی یون های مثبت و منفی ، برابر است . اگر جریان الکتریسیته از ظرف الکترولیز بگذرد ، کاتد الکترون هایی را که از باتری می گیرد به درون ظرف الکترولیز می برد . یون های مثبت این الکترون ها را می گیرند و در سطح آند

در الکترولیز آب ، مولکول های آب به دو یون مثبت و منفی تجزیه می شوند . یون مثبت هیدروژن از کاتد الکترون می گیرد و به گاز هیدروژن تبدیل می شود (احیا ) . یون منفی الکترون خود را به آند می دهد و گاز اکسیژن آزاد می کند ( اکسیداسیون ) . در این عمل ، همیشه حجم هیدروژن به دست آمده دو برابر حجم اکسیژن به دست آمده است ، زیرا هر مولکول آب از دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده است

در الکترولیز محلول های فلزدار ، یون مثبت فلز در کاتد الکترون می گیرد و به فلز خالص تبدیل می شود . فلز خالص در کاتد می نشیند ، یا به بیان دیگر به کاتد آب فلز داده می شود ( آبکاری

قانون های الکترولیز

فارادی ، دانشمند انگلیسی ، یکی از نخستین کسانی بود که به بررسی الکترولیز پرداخت . سرانجام ، پس از آزمایش ها و محاسبه های بسیار دقیق ، سه قانون زیر را درباره ی الکترولیز بیان کرد

1-

2-

3-

فارادی دریافت که برای آزاد شدن هر والانس گرم از هر فلز مقدار معینی الکتریسیته لازم است که در حدود 96500 کولن است . برای مثال جرم اتمی مس 64 گرم و ظرفیت آن 2 است . بنابر این ، والانس گرم مس 32 است . برای اینکه 32 گرم مس در کاتد بنشیند ، باید 96500 کولن الکتریسیته از نمک محلول مس بگذرد

کاربرد های الکترولیز

عمل الکترولیز در پالایش فلز های نا خالص و به دست آوردن فلز خالص نقش مهمی دارد . برای مثال ، فلز خالص سدیم از الکترولیز کلرید سدیم مذاب به دست می آید . در این عمل گاز کلر نیز تولید می شود.الکترولیز محلول کلرید سدیم

منیزیم و آلومینیوم و بعضی از فلز های دیگر از راه الکترولیز تهیه می شوند . کانی های مس و بعضی از فلزهای دیگر به وسیله ی الکترولیز تصفیه و خالص می شوند . برای این کار فلز ناخالص را به جای آند و میله ای از فلز خالص را به جای کاتد قرار می دهند . در جریان عمل الکترولیز ،فلز ناخالص از آند جدا می شود و فلز خالص در کاتد می نشیند

مواد شیمیایی دیگری نیز به وسیله ی الکترولیز تولید می شوند ، مانند دی اکسید منگنز ، پراکسید هیدروژن ، کلرات ها و پر کلرات ها . پر اکسید هیدروژن و پر کلرات ها در سوخت موشک به کار می روند

از الکترولیز در آبکاری نیز استفاده می شود .آبکاری یعنی پوشاندن یک لایه